تحلیل محتوایی گزیده ای از منابع آموزشی زبان فارسی بر پای? انگار? نیل اندرسون

با توجه به نقشی که مهارت خواندن در درک متون و به ویژه متون دانشگاهی و تخصصی ایفا می کند، نویسندگان کتاب های آموزش زبان باید در پروراندن آن و تقویت مهارت درک مطلب اهتمام داشته باشند. نگاهی کلی به کتاب های آموزش فارسی نیز نشان دهند? این است که این کتاب ها پیروِ نتایج تحقیقات حوز? زبان آموزی نبوده اند. این پایان نامه مشتمل بر پنج فصل است. فصل اول پیش درآمدی بر موضوع و شامل سوال ها، فرضیه ها، اهمیت و اهداف پژوهش است. در فصل دوم (پیشین? پژوهش)، به اهم آن چه در تاریخ آموزش زبان، بر مهارت خواندن گذشته، پرداخته شده است. سپس در فصل سوم (مبانی نظری)، شرح جامعی از انگار? اندرسون ارائه شده است. در فصل چهارم (تجزیه و تحلیل داده ها)، مجموعه کتاب های موردنظر معرفی و بر پای? انگار? اندرسون تحلیل شده اند و سرانجام، حاصل واکاوی ها و تحلیل ها به همراه ارزیابی فرضیه ها، در فصل پنجم (نتیجه گیری و پیشنهادها) آمده است. انگار? اندرسون (1994، 1999) مبنای پژوهش حاضر است. این انگاره دربردارند? شش اصل است که در قالب واژ? active جای می گیرند: 1. فعال سازی دانش پیشین (a)، 2. گسترش گنجین? واژه ها (c)، 3. آموزش درک (t)، 4. افزایش سرعت خواندن (i)، 5. تأیید راهبردها (v) و 6. ارزیابی پیشرفت (e). این پژوهش سعی دارد سه جلد نخست مجموع? فارسی بیاموزیم (ذوالفقاری و همکاران، 1387)، مجموع? آموزش فارسی به فارسی (جامعه المصطفی، 1387-1390)، مجموع? زبان فارسی (صفارمقدم، 1386) و کتاب بخوانیم پای? پنجم ابتدایی (شورای مولفان، 1390) را بر اساس انگار? اندرسون (1994، 1999) تحلیل نماید. تنها اصل انگار? اندرسون (1994، 1999) که در منابع آموزشی موردتحلیل در این پژوهش به طور مفصل پیاده شده است، اصل گسترش گنجین? واژه هاست. در میان سایر اصل ها، اصل تأیید راهبردها تا حدی مدّ نظر بوده است. اصول فعال سازی دانش پیشین و آموزش درک در موارد معدودی رعایت شده اند و اصل های افزایش سرعت خواندن و ارزیابی پیشرفت نیز به هیچ وجه مورد توجه قرار نگرفته اند. در کل، آن دسته از اصول و فنونی که انجام آن ها مستلزم تعامل است و بنابراین یادگیری را تضمین می کنند، مورد توجه نویسندگان این منابع قرار نگرفته اند. می توان نتیجه گرفت که منابع آموزش زبان فارسی رویکرد نوینی به پرورش مهارت خواندن ندارند. اصرار بر پیاده سازی اصل گسترش گنجین? واژه ها در این منابع، نشان? حاکمیت دیدگاه های سنتی است.